De moraliteit links laten liggen
Het NOS Journaal maakte er zondag zo ongeveer een cliffhanger van: 'Dadelijk in het nieuws, president Zelensky maakt bekend hoeveel doden er tot nu toe zijn gevallen aan Oekraïense zijde'. Een beetje als: blijf kijken en je weet alles!
Het zal vast niet zo bedoeld zijn, maar het voelde vreemd, commerciëlig om kijkers op deze manier vast te houden. Het is gewoonweg te vreselijk wat er gebeurt in de actuele oorlogen. Iedereen zal de gevoelens van grote dofheid kennen. En eerlijk gezegd, vaak omzeil ik de rauwe werkelijkheid liever dan dat ik hem tot me neem.
Maar zondag liet ik het achtuurjournaal weer eens onverdund bij me binnen denderen. Nieuwe verwoestingen in Oekraïne. In Amsterdam de herdenking bij de Dokwerker van de februaristaking uit 1941, het protest tegen het wegvoeren van de Joden toen. Een afgebakende herdenking waar men niet zat te wachten op protesten tegen het opjagen van de Palestijnen nu. Per saldo kreeg de onrust over deze 'ongewenste parallel 'in het verslag alle aandacht, burgemeester Halsema's woorden over het gevaar van rancune helemaal niet. Op NOS.nl wel een samenvatting van haar treffende speech.
Toen beelden van overvolle couveuses in Gaza: ook nieuwe baby's hebben er geen ruimte. Een arts vertelde dat voor de oorlog misschien eens per maand een boreling stierf op haar afdeling. "Nu gaan er tijdens iedere dienst die ik draai wel een paar.". Ondervoede moeders, ondervoede baby's. Bedenk eens dat het je eigen zus of dochter of kleinkinderen zou betreffen. Je zou uit elkaar knallen van woede.
Waarom doen we dat eigenlijk zo weinig? Zoals actrice Judith Godrèche dit weekend zei bij de uitreiking van de Césars, de Franse Oscars, in haar speech over het misbruik in de filmwereld: "Je kan de waarheid niet negeren omdat het niet jouw kind betreft, niet jouw zoon, niet jouw dochter. We kunnen niet op zo'n niveau van onschendbaarheid, ontkenning en privileges leven dat we de moraliteit links laten liggen. We moeten het goede voorbeeld geven."
Maar zo werkt het dus vaak niet. Het zal wel bij onze evolutionaire inborst horen dat we eerst voor ons eigen hachje en perkje zorgen. Tot op het stuitende af. Zondag herhaalde RTL5 een reportage uit 2019 waarin Ewout Genemans op bezoek gaat bij preppers: mensen die zich voorbereiden op grote rampspoed, door voorraden water en voedsel aan te leggen, gasmaskers in huis te halen en een alternatief energiesysteem te bedenken. En soms ook - Ewout sprak extreme preppers in de Verenigde Staten - door te investeren in een wapenarsenaal. Zodat je straks de losers van je erf kunt maaien die zich níet voorbereiden en jou komen beroven wanneer het onheil losbarst.
Zouden die preppers eigenlijk wel eens nadenken over hoe leuk het is om in je eentje een grote ramp te overleven? Na afloop rond te dolen als eenzame Übermensch door een afgefakkeld landschap? Ik weet het, het is de menselijke natuur om te willen overleven, we zien overal op de wereld momenteel geweldige voorbeelden van veerkracht en overlevingsdrang.
Maar zelf voel ik me altijd aangesproken door de verhalen over dat mythische strijkorkestje op de Titanic, en hun laatste toehoorders. Mensen die om zich heen de wereld zagen vergaan en wisten dat hun kansen verkeken waren. Er berustend nog eentje namen. Proost, dat was het dan.
<<<Europapa Patty Brard>>>