Niet bang voor de dood, wel voor de aftakeling.

31-08-2016

Ik wil dat deze recensie meer over zomergast hoogleraar Andrea Maier gaat dan over interviewer Thomas Erdbrink. Want het onderwerp waaraan deze 38-jarige Duitse medische wetenschapper haar leven wijdt is essentieel voor ons allemaal: hoe kunnen we de veroudering van ons lichaam zodanig remmen of stoppen zodat we zorgeloos een jaar of 130 worden en dan zonder slopend ziekteproces rustig heengaan?

Volgens Maier is hiervoor in de eerste plaats nodig het verouderen zelf als een ziekte te gaan zien. Immers: ouder worden betekent dat onze celvernieuwing begint te haperen, waardoor organen gaan uitvallen. Je kunt die organen vervolgens proberen op te lappen, maar waarom niet het verouderingsproces zelf onder handen genomen?

Weg met de reparatiedokters, leve de preventiedokters. In laboratoria is het al gelukt om driejarige muizen weer het lichaam te geven van eenjarige muizen. Voor ons mensen ligt een leven in het verschiet zonder hartinfarcten, diabetes, versleten gewrichten en dementie. Andrea Maier weet het zeker.
Het is begrijpelijk dat in de context van een programma als Zomergasten niet op alle details van Andrea's werk kan worden ingegaan. Maar toch had wel een keer doorgevraagd mogen worden naar de technische kant van haar onderzoek: wat gebeurt er nu precies op celniveau in zo'n laboratorium met die muizen?

En we bleven op veel meer momenten aan het oppervlak zitten.
Zo hintte Andrea Maier nogal duidelijk dat het bijzonder is dat zij naast haar reguliere medische opleiding ook de homeopathie heeft bestudeerd en gediplomeerd is in de Chinese traditionele geneeswijzen. Om het 'uit te proberen', waarna ze deze paden weer heeft verlaten. "Ik zeg niet dat het niet werkt, maar ik heb een andere focus." In de actuele context rond die alternatieve kankerkliniek van Klaus Ross, had ik best iets meer willen horen over deze uitstapjes van Maier.

Jammer ook dat Erdbrink niet doorvroeg toen het ging over Andrea's jeugd. Haar vader vertrok op haar twaalfde definitief uit haar leven: als getraumatiseerd vluchteling uit de voormalige DDR met slaapstoornissen en smetvrees kon hij - waarschijnlijk - een gelukkig gezinsleven niet aan en verdween hij. Andrea wil er niet boos of verdrietig over zijn: het is haar vaders besluit en zij respecteert dat.

Met een beschermende, bitterzoete lach zet Andrea Maier zich over wel meer dingen heen. Zoals dat zij wegens drukte op de spoedeisende hulp dagenlang verzuimde haar moeder terug te bellen. En toen belde de politie, dat haar moeder (53) thuis dood was aangetroffen. Door de postbode, grinnikte ze een beetje vreemd.

Maar om kwart over tien werd ik toch wel verliefd, toen ze vertelde over haar jeugd. Andrea Maier lijkt in staat om uit iedere situatie voor haarzelf het beste te halen. Als jong meisje was ze veel te slim voor de gewone school en kwam ze terecht op een internaat met nonnen, die haar bombardeerden met Grieks, Latijn en andere kennis. 'Eindelijk was ik tenminste niet meer de beste, moest ik knokken om er te komen.' Natuurlijk waren de nonnen streng, maar Andrea's zag hierin vooral een uitdaging om ze te slim af te zijn. Ze vond haar jeugd heerlijk, herinnerde zich hoe ze de natuur ingingen en dan met vieze kleren terugkwamen! En dan moest alles in de was!

Gaandeweg doemde toch ook wel de nerd op: de dynamische Andrea is hier en daar ook gewoon een wat wereldvreemde wetenschapper.
Maar dan wel prachtig verpakt in een stralend mens dat liever lacht dan huilt, maar uiteindelijk wel haar irritatie liet blijken over de interviewer. Want Thomas Erdbrink heeft het niet hè. De vraag is of het iets met zijn algemene ontwikkeling heeft te maken of met een slechte voorbereiding. Neem de manier waarop hij lacherig reageerde op het fragment uit de de film 'La vie devant soi' met Simone Signoret als Auschwitz-overleefster Madame Rosa. Kende hij het verhaal van die film niet?

Of hoe hij om 11 uur 's avonds, nadat Andrea Maier al bijna drie uur lang heeft uitgelegd waar ze mee bezig is, dan toch nog durft te vragen of ze echt zeker weet dat ouderdom en gebrekkigheid voorkomen kunnen worden. Andrea laat even een stilte vallen, om dan net niet zuchtend nog maar een keer uit te leggen hoe het werkt.

Ze koos als laatste fragment voor een lied van Udo Jürgens, een ode aan de toekomst: 'Ihr von Morgen'. Met de boodschap dat het erg belangrijk is om te relativeren in het leven. Dat zullen wij dan ook doen: het was gewoon een heel boeiende aflevering van Zomergasten.

<<<nieuwer                                                                                           eerder>>>