De Kwis of wat is er eigenlijk mis met herhaling?

30-04-2018

Echt jammer dat 'De Kwis' is uitgespeeld. Zaterdag was de laatste aflevering van dit satirische spelprogramma. Na zeven jaar en honderdvijftien afleveringen hingen cabaretiers Joep van Deudekom, Rob Urgert, Niels van der Laan en Jeroen Woe de show aan de wilgen, met als laatste gast de duidelijk ook rouwige sidekick Paul de Leeuw.

Waarom De Kwis stopt? Een deel van het team blijkt zelf op het programma uitgekeken. "Op een gegeven moment heb je alle woordspelingen drie keer gemaakt en dan denk je: wil je dat nog een paar jaar doen?", zegt Rob Urgert op Televizier.nl.

Nederland zelf lijkt nog niet uitgekeken: een dikke 1,5 miljoen mensen zag zaterdag de vier mannen nog een laatste keer flink tekeergaan. Vooral de VVD kreeg ervan langs: de Kwismasters zetten op een rijtje welke liberale politici de laatste jaren allemaal zijn betrapt op leugenachtigheid en geritsel. De conclusie was dat in de bestaansperiode van De Kwis meer tijd in de gevangenis werd doorgebracht door VVD'ers dan door alle leden van motorbendes Satudarah en Bandidos bij elkaar. Het er ongezouten inwrijven: een ode aan de god Satiricus kan niet zonder.

De Kwis staakt nu dus die eredienst, waarbij ik me afvraag hoe erg herhaling nu helemaal is? Ooit openden nota bene Bassie en Adriaan mij hiervoor de ogen. Ik interviewde deze komieken - bepaald geen eendagsvliegen - terwijl ze in een kleedkamer van een sporthal in Amerongen voor de X-ste keer hun rimpels zaten weg te schminken. In de naastgelegen gymzaal kon je de kinderen al zenuwachtig horen giechelen. De mannen legden me uit waarom: die kleintjes waren zo opgetogen omdat ze precies wisten wat er komen ging. En de komieken kenden hun taak: dezelfde liedjes brengen, vaste openingszinnen uitspreken en dito grappen maken. Kinderen pikken geen afwijkingen van het protocol: hun pret gaat via vaste regels. Bij volwassen werkt het niet veel anders. Neem Graham Norton. Iedere week hekelt hij Trump en kiepert hij mensen onterecht uit zijn rode stoel. Heerlijke, tijdloze formule.

Ondertussen zijn wij nu de hele zomer verstoken van hofnarren. De Kwis klaar, Lubach op vakantie en geen glimp van 'Dit was het nieuws' aan de horizon. En op de plaats van LuckyTV zit nu Animal Crackers. Vaak flauw en van enige actuele relevantie geen sprake. Gelukkig gaat op de radio 'Spijkers met Koppen' wel gewoon door: valt er komende zomer tenminste nog ergens te genieten van die zo broodnodige satire.

Nu ik toch de herhaling aan het prijzen ben: deze week is de week waarin ons land op 5 mei voor de 74e keer Bevrijdingsdag viert en terugkijkt op een inmiddels bejaarde oorlog. Maar ieder jaar weer zijn er kinderen voor wie het verhaal helemaal nieuw is. Een aanrader is en blijft om met hen te kijken naar de NPS-serie '13 In de oorlog' uit 2009, toentertijd genomineerd voor een Emmy Award. Afgelopen weekend werden alle dertien afleveringen opnieuw herhaald, in twee marathonsessies. Ik heb weer uren gebiologeerd zitten kijken.

Je denkt dat je van die oorlog alles nou wel een keer hebt gezien, maar deze serie - vanuit het perspectief van de jongeren - fascineert me iedere keer opnieuw. De gevestigde orde, hij kan zo maar onderuit.             

  <<<Naoorlogs oorlogsleed                                                        Koningsdag >>>