En de geest van Wim Kan zweefde over de theateren.

02-01-2017

Ga er maar aan staan: de mensen vermaken met een analyse van 2016, het jaartal dat in letters kan worden uitgespeld als e-l-l-e-n-d-i-g. Cabaretiers Claudia de Breij en Javier Guzman zochten in hun oudejaarsconferences allebei naar een uitweg uit de maatschappelijke tweespalt en een opening naar meer verbinding tussen de mensen. Claudia de Breij (Vara) redeneerde richting barmhartigheid. Javier Guzman (RTL4) meldde dat zelfs in het grootste duister er altijd nog ergens een lichtpuntje is.

Zo bekijk ik zijn show dan ook maar, want Guzman was mager als recensent van 2016, letterlijk en figuurlijk. Ik hoopte althans op subtiel venijn over de Nederlandse politiek, omdat Guzman zo graag vertelt over zijn fascinatie voor Wim Kan. Een elpee met diens oudejaarsconference van 1982 hielp Guzman als Spaans vluchtelingenkind Nederlands spreken en ontdekken hoe onze maatschappij functioneert, hoe humor werkt.

Nu, in 2016, koos Guzman in zijn eigen oudejaarsshow vooral voor het ventileren van zijn verbazing over wat er allemaal gebeurt in deze wereld. Zoals dat de Filipijnse president Duterte zichzelf trots vergelijkt met Hitler, omdat hij al tienduizend drugshandelaren en -gebruikers heeft laten doden. Guzman liet me vaker hoofdschudden dan lachen, al had hij me goed te pakken toen hij met het woord-van-het-jaar 'treitervlogger' niet die jongen uit Zaandam maar Boulevard-presentator Albert Verlinde bleek te bedoelen.
Maar ik haakte af toen Guzman een Hans Teeuwen-moment had met een grove scene waarin een vader zijn dochtertje uitlegt hoe hij haar heeft verwekt en hoe het kind de vagina van haar moeder heeft verwoest, als ik het allemaal goed heb gevolgd. Dat heeft zo'n jongen toch niet nodig. Verbinding verbroken.

Over naar Claudia de Breij, in een veel warmere setting met veel muziek, een stralende glimlach en steeds die wijd uitgespreide armen waarmee ze ons allemaal leek te willen omsluiten. Heerlijk. De Breij gaf wél een hele rij Nederlandse politici een veeg uit de pan en was ook sterk in het fileren van de achteloze manier waarop wij met onze verworvenheden omgaan. Zoals dat naast de Taliban en Boko Haram alleen onze eigen Amsterdamse bakfietsmoeders tegen het vaccineren van kinderen zijn. Of dat studeren in Nederland zo duur wordt dat het straks op de Werelderfgoedlijst komt.

Toch was Claudia's conclusie: het is onmogelijk een vluchteling uit Syrië wijs te maken dat hij of zij hier niets te zoeken heeft. Liever een leider met flauwe grapjes, dan eentje die zijn burgers op chloorgas trakteert. Mark Rutte kreeg van Claudia - uiteindelijk - groot gelijk met zijn uitspraak dat Nederland een 'waanzinnig gaaf land' is: "Als ik hier niet was geboren, dan was ik ernaartoe gevlucht."

Ook bij haar kwam Wim Kan even langs, over hoe actueel voor menige vluchteling ook in 2017 dat beroemde liedje van de oude meester weer zal zijn: 'Waar gaan we in het nieuwe jaar naartoe'. Mooi verbonden.

<<<nieuwer                                                                                  eerder>>>