Van ruilen kwam niet bepaald huilen
Kijken in de ziel van een ander is interessant, kijken in diens knip ook. SBS6 bevredigt ons voyeurisme met 'Steenrijk, Straatarm', een Nederlandse variant op het Britse 'Rich House, Poor House' waarin twee gezinnen een week lang niet alleen ruilen van huis maar ook van portemonnee. De zender noemt het gewichtig een sociaal experiment. Maar sociaal amusement dekt de lading misschien wel beter. Want net als bij andere ruilprogramma's waarin mensen tijdelijk in een ander leven stappen zoals 'Puberruil', 'Jouw vrouw, mijn vrouw' en 'Effe geen cent te makken' was het woensdag prettig toekijken hoe mensen zich buiten hun comfortzone gedragen.
Het waren twee Zeeuwse gezinnen die in 'Steenrijk, Straatarm' het spits afbeten: het arme echtpaar Rijkens - hij afgekeurd, zij niet werkend, met drie kindjes terend op zestig euro per week - trok in het kasteel van Salar en Annika Azimi. Deze succesvolle dertigers kennen geen weekbudget: ze kunnen voor zichzelf en de twee dochtertjes kopen wat ze willen. En hadden voor de Rijkens een creditcard neergelegd, zonder limiet. Met alleen het verzoek 'er met respect mee om te gaan'.
Zelf hoopte Salar Azimi dat hij het zwaar zou krijgen. "Het zou leuk zijn in een getto te belanden, back to basics", mijmerde hij vooraf. Azimi weet waarover hij spreekt: als Iraanse vluchteling kwam hij twintig jaar geleden naar ons land en woonde met ouders en broer jarenlang op een motelkamer van twaalf vierkante meter. Nu leeft de hele clan dankzij een succesvolle zakencarrière* in een glimmend kasteel in Zeeuws-Vlaanderen. Waarde? Zo'n drie miljoen.
Maar Azimi kwam door het programma niet bepaald in de goot terecht: een armemensenhuis in Nederland is doorgaans toch een keurige dubbelbeglaasde woning met een trampoline in de tuin. Zo ook hier. Hij ging er alleen over zijn nek vanwege de kattenlucht: huisdieren, niet zijn ding. "En wat dat ook kost, dat kattenvoer, terwijl je zo arm bent."
Verder gebeurde er eigenlijk niets spannends. De deelnemers bleken alle vier aardige types te zijn, en hun kinderen schatjes. De Azimi's gingen braaf gratis naar de kinderboerderij, waren de Voedselbank dankbaar, speelden Monopoly met de meisjes en verzuchtten blij eindelijk eens tijd te hebben voor elkaar. De arme Rijkens' bestelden pizza's dat het een aard had, gingen shoppen, kochten slim een jaarkaart voor een pretpark en beleefden romantische momenten in bubbelbaden en restaurants.
Toen Leo Rijkens aan het eind van de week werd meegedeeld dat de teller op 3.500 euro was uitgekomen, vond hij dat zelf best asociaal. Maar zijn glunderende gezicht verried dat hij niets ging terugbrengen naar de winkel.
Tijdens de evaluatie op het eind - die niet veel voorstelde - kwam dit bedrag zo te zien niet ter sprake. Waarschijnlijk maakte het de Azimi's ook echt niet uit, die paar duizend euro. Ze kwamen toch wel als winnaar uit de bus, want van hun zestig euro huishoudgeld hadden Salar en Annika twaalf euro weten over te houden. Die kregen Leo en Marijke ook nog eens keurig terug.
Plichtmatig zeiden beide echtparen dat ze elkaar vast nog wel eens gingen opzoeken. Ik zet daar vooralsnog geen cent op in.