De biologische klok kan ook op de schroothoop
De almachtige Mens zit er echt aan te komen. Gewoon hier op aarde. En al wil ook deze krant nog wel eens ethisch discussiëren over de wenselijkheid der dingen, het lijkt een achterhoedegevecht: de opmars van het maakbare leven dendert gewoon door.
De boeiende documentaire Freezing Fertility zondag in VPRO's Tegenlicht ging over het invriezen van menselijke eitjes en leerde me dat ik hiervoor zelf net te vroeg ben geboren. De hemel zij gedankt dacht ik, kijkend naar een nieuwe markt vol onrustige vrouwen enerzijds en slimme ondernemers en medici anderzijds.
Jonge vrouwen hebben er heden ten dage een grote kwestie bij: moet ik vruchtbare eitjes laten invriezen, omdat ik misschien pas laat zwanger wil worden? Ben ik een dief van eigen baarmoeder, als ik dat besluit nu niet neem?
Tegenlicht was aanwezig op een Kinderwenscafé waar werd gesproken over de nieuwe oplossingen die meteen weer nieuwe kwesties veroorzaken. Want bij hoeveel eitjes speel je op safe? De ene vrouw had er 17 in de vriezer, de ander maar 9. Die laatste werd onrustig: zou ze nog een keer moeten proberen te oogsten? Ze had er geen zin in, de procedure is best pijnlijk en ook kostbaar.
De techniek om eicellen in te vriezen functioneert pas sinds tien jaar echt goed. En er komt meer aan. De Britse vruchtbaarheidsarts Simon Fishel werkt aan een methode die de overgang kan uitstellen, gebaseerd op een procedure die werd bedacht voor kankerpatiënten. Hierbij worden stukjes weefsel van eierstokken ingevroren om later te worden teruggeplaatst. Want hoe bijzonder: ook in een inmiddels ouder geworden lichaam gaat dat weefsel weer keurig de hormonen produceren die nodig zijn om de boel fris en fruitig te houden. Fishel vermoedt dat de menopauze zo kan worden uitgesteld tot je zeventigste.
In de Verenigde Staten bestaan inmiddels al bedrijven die egg freezing parties organiseren om vrouwen enthousiast te maken. "Elke vrouw moet weten dat ze haar eitjes kan laten invriezen, net zoals iedereen een borstoperatie kan krijgen."
Het klinkt als baas in eigen buik. Maar je zag tijdens het Kinderwenscafé de twijfel al toeslaan. Want eitjes invriezen betekent ook dat je tot je vijftigste of misschien straks nog langer kan blijven dubben, in plaats van de knoop wel of geen kinderen veel eerder door te hakken. Wetenschapper Lucy van de Wiel (Cambridge) zegt ergens: "Moet je je vruchtbaarheid opeens gaan managen, in plaats van je neerleggen bij de feiten."
Er zat nog veel meer vermeldenswaardigs in Freezing Fertility en de VPRO praat er woensdag over door in Amsterdam, een bijeenkomst die online is te volgen. Neem een vraag als wat er gaat gebeuren met alle bevroren eitjes die nooit gebruikt gaan worden? Wie bepaalt het maatschappelijk belang van vruchtbaarheid? In Hongarije heeft president Orbán de vruchtbaarheidsklinieken genationaliseerd, onder het motto 'minder immigratie, meer procreatie'. De staat Israël en sommige lege regio's in Japan vergoeden eicelinvriezing. Net als grote techwerkgevers als Apple, Google, Amazon en Facebook. Wie mag zich allemaal bemoeien met je vruchtbaarheid?
En dan is er ook nog die olifant in de kamer: zouden we gezien de milieuproblematiek niet moeten besluiten juist de bevolkingsaanwas te bevriezen?
<<<Merlijn Passier Rampen>>>