En nu naar buiten

07-08-2021

Wat de Spelen ook zo fijn maakt: twee weken lang gebeuren ook overdag spannende dingen op de buis. Maar na zondag is deze dagbesteding voorlopig voorbij: de Paralympics starten pas 24 augustus. Hoe houden we de dynamiek erin? Misschien biedt Nederland op film inspiratie: vrijdag zat de aflevering vol amateurfilms over het leven vóór de voordeur. Hup, de straat op!

Ga toch buitenspelen, hoe vaak klonk dat vroeger niet? Je werd gewoon de straat op gekieperd, waar altijd buurkinderen waren om mee te knikkeren, voetballen, stoepranden. Of stand-in-de-mand mee te spelen. Maar van ons cluppie is nooit iets gefilmd en hoe jammer dat is zie je in Nederland op film.

Zo legde de vader van Marianne en Fiet Voet vast hoe zijn dochters op straat een rolschaatswedstrijd organiseerden, in het Ard-en-Keesie-tijdperk. Helemaal compleet, met uit blik gesneden medaljes, terwijl buurjongetje Dickie Del met zelfgemaakte vlaggetjes aanwees wanneer er van baan moest worden gewisseld.

Auto's, daar hadden ze geen last van. Je ziet ze op de beelden niet rijden, en maar een enkeling stilstaan. Schokkend hoe de straat inmiddels is veranderd in een parkeerplaats. En hartverwarmend om kindertjes te zien leren fietsen midden op de rijbaan. Meisjes die er touwtjespringen, tussen twee touwen tegelijk.

Niet alleen het spelen, maar ook hoe er op straat werd gewerkt, ontmoet, gehandeld en geleefd is door onbetaalbare amateurfilmers vastgelegd. Je ziet stevige huisvrouwen hun straatje schoonvegen, de kozijnen soppen, de schone was buiten hangen, gewoon voor de deur. Nog voel je het verschil als je in het buitenland vakantie viert: waar wij in onze tuinen en huizen laten kijken, leven ze om ons heen vaak achter muren en rolluiken.

De altijd warm vertellende Wim Daniëls gaat in Nederland op film op nostalgietoer in zijn oude buurtje, en herinnert zich hoe de groenteboer overal koffie kreeg. En altijd stond te plassen in het poortje achter Daniëls ouderlijk huis. Nog jaren na diens dood hield de geur de herinnering aan de groenteman levend.

Och ja, al die leveranciers aan huis. De melkboeren, kaasmannen, kolensjouwers met hun paard-en-wagens. Toch een ander plaatje dan al die zoevende maaltijdscooters en DHL-busjes die heden ten dage door de straten racen.

Mijn eigen exemplaar van het oude stempel zit ondertussen naast me op de bank een lijstje te maken. We schelen zestien jaar en hij vindt daarom dat ik geen idee heb hoe ons land vroeger in elkaar zat. Nu noteert hij welke mannetjes er bij hun thuis allemaal aan de deur kwamen. Voordat ik het weet zit ik ook te turven. De voddenboer, kolenboer, scharensliep, de orgeldraaier, de man van de leesportefeuille, de verzekeringsman voor de maandpremie, de ijscoman, de schillenboer. Later de SRV-man en we hadden ook een appelboer bij wie mijn moeder hele emmers jonagolds en elstars tegelijk kocht.

Ik kom per saldo net zo ver als manlief. Maar dan zet hij de joker in. "Onze dokter had een loper, dan kon hij bij alle huizen zo naar binnen. Fluitend, zodat je hem wel hoorde aankomen."

Oké, hij wint. Misschien maar beter ook. Vanaf dit weekend op vakantie, en we moeten elkaar niet nu al de tent uitvechten. Tot over een tijdje!

<<< Eerst nog even varen                                                    Yke Schouwstra>>>