Gewoon naar school in Mosul, niet normaal

23-04-2019

Misschien heeft ook u niet altijd trek in weer een serieus programma over IS, vluchtelingen, Irak, humanitaire crises en al die ellende. Ga toch maar zitten voor 'Stad van twee lentes'.

Het is een documentaire over twee verschillende pogingen om het geteisterde Mosul weer leefbaar te maken. De ene hoofdrolspeelster is de formidabele Lise Grande van de VN, de andere de minstens zo imposante Ala', een elfjarig Irakees meisje dat weer naar huis kan. Hun beider energie en krachtige lichaamstaal lijken bijna misplaatst, in dit verwoeste decor vol stompzinnig geweld en corruptie.

De Nederlandse film - een coproductie van BNNVara en DimDocs, maandag uitgezonden op NPO2 - volgt Grande en Ala' in de periode dat Mosul net is bevrijd en de mensen er hun leven weer kunnen oppakken. In principe dan. Hartbrekend zijn de beelden van Ala' die aan haar vaders hand weer door haar stad loopt. Werkelijk alle huizen en gebouwen zijn kapot. 'Weet je nog, hier zat een kledingzaak.' Nu rest slechts puin. Ergens steekt nog een hand uit de brokstukken, van een lichaam dat geplet zit onder het beton.

Toch ziet vader vooruitgang, wijst op een renovatieproject, ergens in dat ruïneuze stadslandschap. Ala' zelf droomt over een tuintje, met tomaten, bloemen en selderij, haar grootste wens.

Lise Grande's verlanglijst is een stuk uitgebreider. We zien deze Amerikaanse VN-topvrouw vergaderen met alles en iedereen - waaronder onze ambassadeur Jan Waltmans - om de menselijke ramp niet groter te laten worden dan hij al is. Een fascinerende vrouw, stoer, duidelijk gezicht, krachtig postuur, gespecialiseerd in humanitaire hulp in conflictgebieden. Ze werkte in Congo, Zuid-Soedan, Armenië en zit inmiddels in Jemen. Waar ze ook wel weer omringd zal zijn door types met een eigen agenda. Zo wordt in deze film duidelijk dat in Mosul essentiële 'stabilisatieprojecten', zoals de aanleg van stroomnet, waterleiding en gezondheidscentra, ernstig vertraagd zijn. Niet door geldgebrek; er is een pot met 700 miljoen dollar. Nee, de boel stagneert omdat de betrokken politici en functionarissen de opdrachten willen onderbrengen bij vrienden en familie.

Die corruptie lijkt zo schadelijk als IS zelf. Grande waarschuwt haar gesprekspartners: zeventig procent van de landen die uit een conflict komen, zit binnen vijf jaar weer in een conflict.

Zoals altijd en overal moet je maar hopen dat een deel van alle goede bedoelingen - en geld - het beoogde resultaat zal hebben. En het leven van meisjes als Ala' verbetert. De camera volgt haar als ze weer naar school kan, Engelse les krijgt, in een klas vol giebelende grietjes. Het zag er opeens zo normaal uit, dat het vreemd was.

Ambassadeur Waltmans was mede naar aanleiding van 'Stad van twee lentes' ook maandag te horen bij VPRO's Bureau Buitenland op NPO Radio 1. Hij werkt nu in Libanon, dat meer dan een miljoen Syrische vluchtelingen opvangt. "Alsof wij jarenlang 4 à 5 miljoen Belgen over de vloer zouden hebben", kleurde hij die situatie in.

Net als de kennismaking met Aja' en Lise Grande, helpt zo'n beeldende vergelijking op zijn minst om je eigen besognes te relativeren. Pech of geluk, het gaat als strooigoed over de mensheid. 

<<<De Outsiders                                                                               paasfilms>>>