De lattedrinkende klasse
Het is gemakkelijk om cynisch te zijn over de toestand in de wereld, gezien het groeiend populisme. Maar leve het DNA van de jonge mens: die heeft nog een heel leven voor de boeg en zal er wat van moeten maken. Althans, een deel van hen begrijpt dat en is nu bijvoorbeeld bezig de pan-Europese partij Volt klaar te stomen voor de Europese verkiezingen. Maar hoe krijgen ze de progressieve kiezer in beweging? Een vraag waarop de Tegenlicht-documentaire 'Next Generation Democratie' geen pasklaar antwoord vindt, maar waarin wel een lans wordt gebroken voor meer gezond sentiment in de politiek.
In 'Next Generation Democratie' zijn we op pad met Casper Thomas. Hij schrijft voor de Groene Amsterdammer en werd laatst in deze krant geïnterviewd over zijn boek 'De Autoritaire Verleiding', een waarschuwing dat de liberale democratie bezig is 'illiberaal' te worden.
Thomas (1983) omschrijft zichzelf als 'een product uit het staartje van het liberale tijdperk', iemand die een comfortabele start had en 'misschien ook wat zelfgenoegzaam is.' Wanneer hij voor de camera thuis een koffie met opgeklopte melk staat te maken, grinnikt hij om het cliché: "O jee, nu word ik vast gezien als de lattedrinkende klasse. Van salonsocialisme naar cappucinosocialisme."
Deze documentaire is duidelijk gemaakt voordat Mark Rutte zijn uitspraak deed over het 'witte wijn sippen' der Amsterdamse elite. Maar als de jonge, brave liberalen in deze film bij die elite horen, dan hoor ik ze toch liever dan onze pleuroppende premier met de jeukende handen.
Neem de frisse Zwitserse Flavia Kleiner (28) die met haar beweging Operation Libero in actie komt wanneer de rechts-populistische SVP via een referendum drastische maatregelen voorstelt. Zo probeerde de SVP vorig jaar voorrang te krijgen voor nationale wetten boven internationale verdragen. "Dan zou Zwitserland bijvoorbeeld het Verdrag voor de Rechten van de Mens kunnen gaan verlaten", aldus Kleiner. "Dit is voor een liberaal als een brexit-referendum". Haar actie had succes, de SVP-plannen werden weggestemd.
De documentaire begon levendig, met onder meer een mooie analyse van de eredienst die iedere Trump-bijeenkomst is, vol vaste patronen zoals even lekker schelden op de pers, een uithaal naar Clinton, zuchten over fakenews. Een rituele happening, waarna mensen gesterkt in hun gelijk naar huis gaan. Maar gaandeweg werd het moeilijk om te blijven kijken naar al die redelijk pratende analisten en politici-in-den-dop. Toen ook nog de broodjeszaakeigenaar - er was zeker geen taxichauffeur voorhanden - uit Casper Thomas' buurtje uitgebreid naar zijn vage visie werd gevraagd, was ik bijna afgehaakt. Ik zal wel een kind van mijn tijd zijn, of zoals Flavia Kleiner het zegt: je hebt tegenwoordig maar twee seconden de tijd om de zappende en scrollende medemens te boeien.
Wel een goede kijktip via deze docu: zoek op YouTube naar 'Dear young people, don't vote'. En vind een Amerikaanse spotje over wat er gebeurt als jongeren niet stemmen: dan bepalen de ouderen hoe er wordt gekozen. "Het milieu? Jouw probleem: ik ben binnenkort toch dood". Cynisch ja, maar de boodschap is duidelijk, en binnen een minuut. Misschien een Europese versie maken?