De uitgesproken Sis van Rossem, nu helaas voorgoed
"We rekenden er totaal niet op dat kijkers onze onderlinge communicatie zo aantrekkelijk en amusant zouden vinden. Klaarblijkelijk moesten ze aan hun eigen broers en zussen denken. 'Wat zit-ie weer stom te lullen, hou je kop nou eens dicht, Joop'."
Zondag zette een aangedane Maarten van Rossem een liefdevolle podcast online, gewijd aan zijn op 4 mei overleden zus Sis. Of eigenlijk heette ze Mary, de gedegen historica die met haar broers Vincent en Maarten de NTR-televisieserie Hier zijn de van Rossems maakte. Zaterdag was de nieuwste aflevering gewoon op de buis, voorafgegaan door een treffende uitleg van de broers: 'Dit programma is mede door haar unieke bijdrage een groot succes geworden. Zij heeft het met een opmerkelijke combinatie van ergernis en genoegen gemaakt. Vandaar dat besloten is de lopende serie volledig uit te zenden.'
Wilde ik het zien of was het zo? Juist in deze aflevering over Amsterdam waren Maarten en Sis het zeer met elkaar eens. Maarten ging dan wel niet helemaal mee in Sis' totale hekel aan de hoofdstad - "zeven series wist ik het tegen te houden omdat ik een ongekende pesthekel aan Amsterdam heb, als ik op die Dam sta dan denk ik gruwelijk, gruwelijk, gruwelijk, gruwelijk" - maar haar afschuw over de vormgeving van het Nationaal Monument op de Dam deelde hij. "Haal het weg!"
Altijd fijner zijn - waren - de momenten waarop deze drie cultuurmusketiers in een ontremming raken omdat ze enthousiast worden over een oud verhaal, een stuk stadsschoon of een kunstwerk. Zoals Sis over een weelderig huwelijksportret in het hoofdstedelijke Van Loon Museum. "Die kleding joh. Als je dan ons ziet.' Ze had gelijk: het trio Van Rossem laat ons de mooiste dingen zien, maar hun eigen uiterlijke verschijning was altijd van ondergeschikt belang. Kom daar maar eens om, in deze zie-mij-shinen-selfie-tijd.
Het maakte Sis misschien geen moer uit omdat ze zelf toch geen tv keek. Volgens Maarten omdat ze het een veel te oppervlakkig medium vond, als iemand die wel een uurlang over een altaarstuk zou willen praten. "Je kan nooit iets fatsoenlijk uitleggen", was haar klacht over haar eigen bijdrages.
Volgens Maarten dachten ze over Hier zijn de Van Rossems alle drie: ik zou dit programma veel liever alleen doen, dan had ik tenminste de ruimte.
Maar ik weet zeker dat ook deze Amsterdamse aflevering weer drommen mensen op de been brengt. Bijvoorbeeld richting Onze Lieve Heer op Solder, de verstopte kerk waarvoor Maarten vele trappen besteeg, iets dat we moeten waarderen als 'een offer van aanzienlijke betekenis' gezien zijn pijnlijke knie. Vincent en Sis bleven wegens algehele krakkemikkigheid beneden. "Vroeger waren mensen op onze leeftijd al dood", zei Sis.
Maarten vertelt in zijn podcast dat ze het maar wat leuk vond op straat aangesproken te worden met complimenten. En om te horen dat een plaats als Gorinchem na hun bezoek stijgende bezoekersaantallen noteerde. En dat het Haarlemse Museum Teylers 's anderendaags een rij voor de deur zag ontstaan.
Zaterdag werd vooruitgeblikt naar volgende week, en zagen we Sis met een trapliftje afdalen in een crypte. 'Je hoop vast dat ik definitief verdwijn', grapt ze naar een toekijkende broer.
Niet-kinderachtige, duidelijke humor die we gaan missen.