Het wrange voordeel van het hardwerkende Afrikaanse immuunsysteem
Tikkend aan deze column - op donderdagmiddag - merk ik hoeveel zin ik heb straks het videokanaal van Nasa op te zoeken. Om de hopelijk goede landing te zien van dat wagentje op Mars. Altijd bijzonder, zo'n evenement dat over de hele wereld mensen verenigt voor het scherm. Vol verlangen naar een nieuw avontuur: mensen op Mars. Wie zeker meekijkt is Thomas Wijnen, de stoere Nederlander die geselecteerd voor the next best thing: een nagebootste Mars-expeditie in de Negev, als analoog-astronaut.
Nee, ik wist ook niet dat dat een beroep was, maar het nieuwe NTR-wetenschapsprogramnma Atlas (woensdags, NPO2) opent het ene na het andere luik in mijn beperkte hersentjes: Atlas is een zeer toegankelijke nieuwsrubriek vol onderzoekers op kennisjacht. En vrijwel alle onderwerpen sluiten aan bij onze dagelijkse actualiteit.
Zo sprak in de afgelopen koude week de prijswinnende chemicus Ilja Voets - prof. dr. ir. en stralend hoogzwanger - over ijskristallen en hun fascinerende vorm. Hoe ze met hun scherpe punten schade kunnen toebrengen aan bevroren voedsel, maar ons hopelijk ook gaan helpen om donororganen langer goed te houden.
Warm nieuws: woensdag leerde ik dat de elektrische auto als energiebron voor het huishouden kan gaan dienen. Dat je de batterij van een overdag met zonne-energie opgeladen auto avonds kunt ontladen op je eigen stroomnetwerk, voor gratis en duurzaam wassen en frituren.
Corona is een terugkerend onderwerp, daar is iedere dag wel nieuws over te melden. Vorige week ging het over de werking van vaccins en zagen we onvergetelijke beelden van cellen met antistoffen in gevecht met geïnfecteerde cellen. The good guys vs. the bad guys: de spannendste western kon er niet aan tippen. Het leerde dat ook een vaccin dat maar 60 procent effectief is toch heel veel nut heeft.
Woensdag spande moleculair bioloog Tobias Rinke de Wit de kroon met zijn verslag over Afrika, waarom de epidemie daar anders lijkt te verlopen. De officiële mortaliteit is gering in Afrika, maar de ziekte blijft er dan ook grotendeels onzichtbaar. Zo zijn in West-Kenia per miljoen inwoners per dag slechts twintig covidtesten beschikbaar. Maar sectie op 350 overledenen in Zambia wees uit dat 20 procent besmet was met het virus.
Rinke de Wit had goed nieuws van de wrange soort: omdat het Afrikaanse afweersysteem sinds mensenheugenis bezig is parasieten en wormen te bevechten, heeft een rurale Afrikaan andere witte bloedcellen dan een Europeaan. Voordeel is dat het Afrikaanse afweersysteem nauwelijks opkijkt van een virusdeeltje meer of minder: er volgt vaak geen overreactie op corona. Terwijl het bij ons juist de overreactie van het immuunsysteem is die mensen zo ziek maakt.
Maar het virus is er wel. Nairobi telt wijken waar al 60 procent van de mensen besmet is geraakt. Hoe groepsimmuniteit uitpakt is daar te onderzoeken. En Rinke de Wit hekelde de ieder-voor- zich-aanpak in Europa, met discussies over wel of niet een avondklok. En hoe laat dan, in welk landje. Hij ziet maar een aanpak, de mondiale, met vaccinaties voor iedereen. "Straks zijn wij Nederlanders allemaal ingeënt, gaat iemand van ons op vakantie naar Zanzibar en neemt hij een nieuwe mutant mee. Kunnen we weer opnieuw beginnen."
Zo brengt Atlas de wereld in beeld.
<<<De Verloren Stem Krikke>>>