Heimwee naar de zuilen

De tijden zijn voorbij dat je naar de hel ging als je anders stemde dan de dominee of meneer pastoor vanaf zijn almachtige kansel voorschreef. Natuurlijk is dat goed. En toch vervult het programma 'Bolwerk' me met heimwee naar vroeger, toen stemmen nog zo overzichtelijk was. In de driedelige EO-serie reist journalist en presentator Tijs van den Brink met de christelijke lijsttrekkers af naar dorpen waar zij tot voor kort niets hadden te vrezen: Bergeijk (CDA), Bunschoten-Spakenburg (CU) en Urk (SGP). Maar in deze bolwerken gaat het tegenwoordig alle kanten op.

Zo zagen we in de haven van het gereformeerde Bunschoten-Spakenburg een viertal grijze mannen op een bankje praten over politiek. De senioren herinnerden zich hoe de kerk ooit een paar mannenbroeders onder censuur plaatste omdat zij bezig waren een lokale PvdA op te richten. En anno nu? Twee van de AOW'ers op het bankje zeiden openlijk op 50Plus te gaan stemmen 'want de ChristenUnie doet niets voor de ouderen'. Een verraste dorpsgenoot wilde weten of het niet zeer doet om een partij de rug toe te keren waar je zo lang bij hebt gehoord. 'Weet je wat zeer doet?', lachte een van de afvalligen, 'een lege portemonnee, dat doet zeer.'
God of geld: de keuze is gemaakt.

In het Brabantse Bergeijk wist 'Bolwerk' nog een koffietafel te vinden waaraan drie generaties volmondig toegaven CDA te gaan stemmen: de familie Van Beek. 'Gewoon, zo stem je hier', klonk het simpelweg. Een jong Van Beekje gaf wel toe dat CDA-voorman Buma niet echt bekend is bij zijn vrienden: 'Wilders kennen ze wel, omdat die zo gek doet'.

'Voor de jeugd is Buma inderdaad te weinig populistisch', zo formuleerde een ouder familielid het. Hij bedoelde dit denk ik niet als compliment, maar als ik Buma was zou ik dat er maar wel van maken.

'Bolwerk' ging in Bergeijk ook ter kerke. 'Je hoeft niet bang te zijn dat je geen plaats hebt', stelde koster/misdienaar Pieter Bax de filmploeg gerust, wijzend op het handjevol grijze hoofden dat de kerkbanken had gevonden. Buma at een boterhammetje bij Bax, die niet blij was dat in het CDA-programma maar twee keer het woord christelijk staat. 'En éen keer God, ergens.' Vanwaar die onduidelijkheid over de C van het CDA? Buma reageerde met een verhaal over 'aansluiten bij een wereld die totaal anders is dan veertig jaar geleden', ook qua taal. Een woord als naastenliefde is niet meer duidelijk, een begrip als 'zorg voor elkaar' wel. De koster luisterde aandachtig en leek overtuigd.

Qua geconcentreerd luisteren kan Tijs van den Brink trouwens nog wat leren van deze koster. In de auto met Buma onderbreekt hij diens betoog namelijk zomaar met: "Hé, een paard". En wanneer Gert-Jan Segers (CU) druk bezig is over radicale moslims, zegt hij opeens: "Ga je graag naar McDonalds?" Segers reageert snel, en trekt een politieke parallel. "Als ik bij McDonalds ben geweest heb ik daarna altijd spijt." "Ken ik", zegt Tijs, "eerst is het lekker maar dat is snel over." Segers: "Misschien is het net als met stemmen op de PVV: even denk je lekker, maar daarna zit je met de gebakken peren."

Vrijdag gaat het nog naar Urk, met Kees van der Staaij (SGP). Eens kijken wat Tijs dan onderweg weer opvalt.

                                                                                                             eerder>>>