Jong en driest, jong en triest

Hoe gaan vriendschappen als iemand extreme denkbeelden koestert? Het was een van de interessantste vragen in het EO-programma Randland waarin mensen aan bod komen die 'aan de rand van de samenleving staan'. Zaterdag ging het om actieve rechts-conservatieve jonge vrouwen.

Het oudst en bedaardst voelde ik me bij het zien van Lineke Seppenwoolde uit Rijssen-Holten. Ze is nog geen twintig jaar maar weet al precies hoe de hazen lopen. Zoals dat gaat als je piepjong bent, barst van de energie en de hele wereld voor je open ligt. Lineke is actief binnen de SGP-jongeren, waar ze de blonde wervelwind goed kunnen gebruiken. Zo spreekt ze met het grootste gemak mensen op straat aan, om te zien of ze hun zieltje kan winnen voor de partij. Daarbij onbekommerd dromend over samenwerking met Forum voor Democratie - 'als een soort Rechts Front' - vanuit de gedachte: laten we de overeenkomsten benadrukken, niet de verschillen.

Je proeft hoe ze zichzelf vooruit rent. #BlackLivesMatter? Zwaar overtrokken: zo diep zit dat institutioneel racisme niet, weet ze. En haar goede, doch homofiele vriend Nick Zwijnenberg moet weten dat zij niet die hele regenboogfamilie kan lopen accepteren: met veel levensvormen is ze het niet eens.

Als deze Nick rustig zegt: "Maar wat heb ik eraan dat jij mij accepteert? Dan geef ik jou de macht, dan mag jij bepalen of ik acceptabel ben", dan lijkt het of Lineke hier eigenlijk nooit echt over heeft nagedacht.

Nick heeft allang geleerd bedachtzaam te formuleren. Hij omkleedt zijn pijn. Zegt dat hij het 'lastig' vindt dat hij van de SGP niet zou mogen trouwen met een man en dat Lineke het daarmee eens is. Hij snapt hoe ze haar mening door de Bijbel laat bepalen en weet tegelijkertijd dat Lineke wél op zijn bruiloft zou komen, als vriendin. Lineke beaamt dat. Maar onmiskenbaar bitter weet Nick: "Als jij het voor het zeggen zou hebben ging het hele feestje niet door."

Een moeizaam maar mooi gesprek tussen twee vrienden die het misschien wel nooit eens zullen worden. Waarbij Nick niet kon nalaten op te merken dat híj inmiddels het tij mee heeft: "Het tijdsbeeld komt meer overeen met mijn perspectief. Nu is het Lineke die te maken krijgt met verbaasde reacties."

Op Twitter voelt hij toch de behoefte om uit te leggen waarom hij de vriendschap met Lineke in stand houdt. "Meer dan 20 procent stemde op een extreem rechtse partij. Het is daarom belangrijk om het gesprek aan te gaan. (..) Het bewust vermijden van vriendschappen met mensen die andere normen en waarden hebben leidt naar mijn idee namelijk tot precies niks. Bij het 'cancellen' van iemand ontneem je jezelf niet alleen de kans om de totstandkoming van diens standpunt te begrijpen, maar zal de persoon in kwestie ook nooit begrijpen waarom jij het bij het juiste eind denkt te hebben. Zelden zie ik nog een mooi gesprek ontstaan - met begrip als doelstelling - dat leidt tot toenadering, in plaats van polarisatie."

Het was een vreemde omissie dat in het veel te korte Randland geen ruimte was om te horen wat Lineke vindt van de mannenbroeders die geen actieve rol zien weggelegd voor vrouwen in de politiek. Ook onder haar leeftijdsgenoten.

Gelukkig was er wel ruimte voor die Nick Zwijnenberg. Een mens van goede wil. Hopelijk heeft het nut.

<<<Regels van Floor                                                                      De Bauers>>>