Opstandelingen, maar ook een fietsenmaker met medemenselijkheid

Je kunt gerust medelijden hebben met televisiemakers wier kindjes worden geprogrammeerd tegenover EK-voetbalwedstrijden, zeker wanneer Oranje speelt. Zoals donderdag Opstandelingen, de serie over David tegen Goliath in de lokale democratie. De aflevering toonde een strijdtoneel in Heerlen, rondom een opvangplek voor weigeraars van psychische zorg. De uitslag? Het voelde als een miezerige 0-0.

Onder toeziend oog van scheidsrechter Sophie Hilbrand werd afgetrapt door het Bewonerscomité Voskuilenweg. In deze Heerlense straat met veel gezinnen en 'behoorlijk wat oudjes' - niet schieten, ik citeer slechts! - viel vorig jaar een gemeentelijke folder in de bus met de achteloze mededeling dat er om de hoek een dag- en nachtopvang (DNO) kwam voor zorgweigeraars. Huh? dacht een aantal buren. We hadden in dit land toch inspraak, wij moeten toch mee kunnen praten?

Welnee, aldus wethouder Peter van Zutphen. De SP'er straalde uit daar het nut totaal niet van in te zien. "Omwonenden zijn toch altijd tegen zo'n plek." En: met het bestemmingsplan aan zijn zijde kon hij zonder inspraak of raadsbesluit handelen. Dus huppetee, de bouw ging van start.

Van Zutphen had op zich pech tegen een ervaren ploeg te spelen. Soms kun je bij niet-in-mijn-achtertuin-protesten terecht zeggen: de bewoners weten niet waar het over gaat, dit is puur koudwatervrees. Maar een aantal Voskuilenwegburen heeft zelf in de psychiatrische zorg gewerkt. Zij weten hoe agressief drugsverslaafde zorgweigeraars kunnen zijn. En vrezen voor inbraken en geweld in hun buurtje.

Helaas voor hen: de mede door corona beperkte protestacties haalden niets uit. Het verspreiden van een ludieke nepfolder onder de buren van wethouder Van Zutphen, alsof in hún buurt een DNO ging komen, leverde zelfs een aangifte wegens bedrog op.

Gelachen werd er weinig in deze Opstandelingen. En je kon meevoelen met alle spelers. Met de stad Heerlen zelf, met z'n welvaartsval na het sluiten van de mijnen en de start van de drugsellende. Met sommige Heerlenaren die vanuit hun raam de verslaafden zien gebruiken, poepen, seksen. Ondanks de bestaande opvang. Met de hulpverleners die moeten dealen met jongeren die steeds extremere synthetische rotzooi gebruiken. Bijna ontroerend was de scène waarin een paar aan het werk gezette verslaafden van de oude garde - 'gewoon keurig heroïne, we zijn bijna met pensioen' - vertelden blij te zijn niet meer op straat te leven. Voor de nieuwe generatie gebruikers, paranoia en onbenaderbaar, hielden ze hun hart vast.

Een fietsenmaker - zonder naam, maar vol medemenselijkheid - bleef de kern van de zaak zien. Tussen de types die dagelijks met een blik bier in de hand langs zijn zaak schuifelen, herkent hij meerdere oud-klasgenoten. "Vroeger normale mensen, nu lopende wrakken. Daar moet toch hulp voor zijn, sommigen hebben een groot probleem in hun hoofd."

Van Zutphen vindt ongetwijfeld dat de gemeente goed doorpakt nu. Maar ervaren projectleiders uit andere steden hoorden hoofdschuddend aan dat hij denkt te kunnen opereren zonder de betrokkenheid van de omwonenden.

Je kunt er alleen het beste van hopen. Maar dat het Leger des Heils - dat deze Heerlense DNO runt - liever geen interview wilden geven, het stemt niet optimistisch. 

<<<klepperdeklep                                                                   Gouden Koets>>>