Bangmakerij? Of toch een vluchtroute bedenken?

07-11-2016

'De Randstad wordt een binnenmeer, als het echt misgaat'. Een ijzingwekkend citaat uit de EO-dramaserie 'Als de dijken breken', die zaterdagavond startte. Op primetime voor je plezier bekijken hoe Nederland onderstroomt? Ja: we zaten met 1,7 miljoen mensen voor de buis - al dan niet onder zeeniveau - om Nederland geteisterd te zien worden door extreem noodweer. Deltawerken of niet, bij Katwijk stroomde de zee ons land binnen.

De focus van de serie ligt niet op het sensationeel in beeld brengen van dit natuurgeweld, maar op het meeleven met een aantal Nederlanders en Belgen die de ramp meemaken. Een logische keuze, want met vier miljoen euro voor zes afleveringen kan je de competitie met de grote Hollywood rampenfilms niet aan.
Alhoewel, de kitesurfer die te pletter sloeg tegen een flatgebouw, het losschietende reclamebord dat een vrouw raakte, de losbarstende putdeksels, het meisje dat verdween in het zeewater: het waren geloofwaardige momenten. Het stoorde me eerder dat maar zo weinig fietsers een echt regenpak droegen.Wel flinterdun was de actie in de crisiskamer van het ministerie van Veiligheid en Justitie. In 'Als de dijken breken' heet onze premier Hans Kreuger en vreemd is dat slechts een handjevol mensen hem terzijde staat als de beslissing 'evacueren of niet' moet worden genomen. De tv-Rutte (gespeeld door Gijs Scholten van Aschat) kijkt permanent verbijsterd naar de rampscenario's, alsof hij voor het eerst beseft dat Nederland aan zee ligt. Uit angst voor de economie grijpt hij uiteindelijk te laat in en kan hij alleen nog roepen: 'Schakel de hulpdiensten in!'.
Slecht geschreven? Bangmakerij? Of zijn deze dreiging en dit geklungel juist fel realistisch? Ik denk terug aan 'Nederland in zeven overstromingen', de briljante NTR-documentaireserie van bijna drie jaar geleden. In aflevering zeven over de EDO (de Ergst Denkbare Overstroming) stelde hoogleraar Ira Helsloot dat investeren in grootschalige rampenplannen geen zin heeft: "Het is een illusie dat de overheid bij een echte catastrofe veel kan doen." Het enige dat volgens Helsloot nut heeft is blijven investeren in sterke dijken. En de burger vertellen dat het op zelfredzaamheid aankomt.
Voor dit laatste heeft de overheid inmiddels 'Overstroom ik?' bedacht: een site of app die per postcode vertelt hoe hoog het water daar kan komen. En wat dan te doen.
Ik heb de postcodes van allerlei vrienden ingetikt en juist mijn overvolle Amersfoortse afdeling blijkt te moeten vrezen voor het water. En staat erbij: 'Jij hebt een kans van meer dan 10% dat jij dit in je leven meemaakt. Dat kan ook morgen zijn.'
Slik. Hoe ver weg is '1953' eigenlijk? Ik kijk ook aflevering vijf van 'Nederland in zeven overstromingen' terug, waarin de Zierikzeese mosselvisser Wim Schot vertelt hoe hij met een roeibootje vijfenveertig mensen wist te redden, maar er ook een paar zag sterven voor zijn ogen. "Als ik langs Capelle rijd wordt er nog altijd een koude hand op mijn hart gelegd."
Bij zo'n levensecht verhaal verbleekt ieder filmscript.

<<< later                                                                                          eerder>>>