Britse innerlijke strijd versus Amerikaans moddergevecht
De televisie barst uit zijn voegen: de kermis rond de Amerikaanse verkiezingen. Maar waar ik écht naar wil kijken is 'The Crown'. Ik probeer mezelf in te houden: er zijn pas tien afleveringen van deze Netflix-serie online, sinds 4 november. De bedoeling is dat het er zestig worden. Maar die eerste tien: ik wil ze gedoseerd consumeren. Iedere dag één koekje uit de trommel. Tien dagen smullen.
'The Crown' gaat over de regeerperiode van de Britse vorstin Elizabeth II. Een koningin die door niemand is gekozen, maar het koningschap erfde als familieplicht. Wie vluchtig aan haar denkt - ze is inmiddels 90 - schieten misschien observaties door het hoofd als koel of gereserveerd. Een hardvochtige schoonmoeder. En moet ze niet eens plaatsmaken voor die sneue Charles?
Maar wie gaat zitten voor 'The Crown' wordt diep geraakt door Elizabeths levenslot. Wanneer ze 25 jaar is sterft vader George VI en moet ze aan de bak. Een jonge moeder, opgevoed en geschoold in een koud paleis, slechts kort getraind door papa en met de eigenzinnige Winston Churchill als lastige minister-president (een briljante rol van John Lithgow, nota bene zelf
Amerikaan).
Elizabeths grote geluk: een goed stel hersens en een goed huwelijk met Philip, de prins-gemaal die niet altijd blij is met zijn schaduwrol, maar hem trouw vervult.
De eerste tien afleveringen van 'The Crown' zouden 100 miljoen dollar hebben gekost. Of pond: er wordt hevig gespeculeerd in de Britse pers. De kwaliteit is ernaar. Van kleding en decors, en zeker van de acteurs. Als ik hoofdrolspeelster Claire Foy was zou ik een flinke prijzenkast kopen. Zij schittert als ingetogen, plichtsgetrouwe, twijfelende vorstin. Een hoogtepunt is in aflevering 4 het gesprek met haar oma Mary, de weduwe van George V. Het is eind 1952 en in Londen zijn duizenden doden gevallen door een verstikkende smog, waarvan Churchill dagenlang de ernst niet onderkende. Elizabeth is gefrustreerd, voelt zich machteloos omdat ze niet kan ingrijpen. 'Ik kan toch niet níets doen.' Grootmoeder Mary legt uit dat dat juist exact is wat ze wel moet doen, hoe moeilijk ook. 'To do nothing is the hardest job of all. Maar hoe minder een koningin haar standpunt laat blijken en hoe minder ze lacht, fronst, instemt, knikt, hoe beter het is.'
'Voor een soevereine vorst zal dit zo zijn, maar waar laat dat míj?, vraagt Elizabeth zich af.
Elizabeths worsteling om een goede vorstin te zijn: er is geen schriller contrast mogelijk met het moddergevecht in de Verenigde Staten, waar de mensen zelf hun primus inter pares mogen kiezen.
Als ik dit schrijf, en misschien ook als u dit leest, is de uitslag van die wedstrijd nog niet bekend. Wel zeker is dat dit verkiezingscircus met zijn buitelende narren over vier jaar opnieuw voorbij zal trekken aan gene zijde van de Atlantische Oceaan. Je zou er nu al hoofdpijn van krijgen.
Maar eerst gelukkig een nieuwe episode van 'The Crown' bekijken.