Hoe een intiem probleem op tv ook intiem bleef

10-03-2017

Moet dat nou weer allemaal op tv? Dit was het eerste wat ik dacht toen ik las over BNN's themaprogramma over vaginisme. Op Internationale Vrouwendag zond de jongerenomroep 'My fucking problem' uit, over vrouwen bij wie geslachtsgemeenschap niet gaat: penetratie is te pijnlijk omdat ze te gespannen zijn. Terwijl ze het wel graag willen, zo bleek: het is alsof hun onderlijf een eigen leven leidt.

Per saldo heb ik 80 minuten lang geboeid zitten kijken naar een zinvol programma vol dappere mensen. Eerst in de documentaire van Anne van Campenhout, die zelf aan vaginisme lijdt. En aansluitend tijdens een openhartig tafelgesprek met Sophie Hilbrand, die de kunst verstaat zo'n gevoelig onderwerp zonder enig effectbejag te ontrafelen.

Om de grootte van het probleem te schetsen: 1 op de 10 jonge vrouwen ervaart pijn bij seks, bij 1 op de 20 gaat penetratie echt niet. Vijf procent dus. In een filmpje op de NPO-site vertelt filmmaakster Anne dat ze jarenlang dacht de enige te zijn bij wie 'het' niet lukte. Maar toen een simpele oproep meteen tweehonderd e-mails opleverde, ontdekte ze hoe ontstellend veel lotgenoten ze heeft.

Hoe het probleem op persoonlijk niveau uitpakt werd duidelijk in interviews met vrouwen en stellen. Je kunt denken, hoe belangrijk is die penetratie nou helemaal, je kan toch ook op andere manieren prettige seks hebben? Maar vergelijk het maar met de erectieproblemen van de man: frustraties stapelen zich gemakkelijk op en de twijfel slaat toe. Wat is er mis met me, ben ik gestoord, schiet ik te kort, het móet lukken. In Anne's ogen hebben anderen het verbijsterend eenvoudig: "In films kijken mensen elkaar aan en even later liggen ze het gewoon te doen." Zij zou niet weten hoe dat gaat en probeert de ene na de andere therapie.

Voor haar documentaire interviewde ze een vrouw die het na dertig jaar tobben definitief heeft opgegeven, geen lust meer voelt en haar situatie cynisch omschrijft als 'rustig'. "Seks? Ik word al moe bij de gedachte."
In hulpverleningsland gaat het alle kanten op en krijgen vrouwen soms ook het advies het maar op te geven. Gelukkig vertelde seksuoloog Minke de Boer in 90 procent van de gevallen succes te boeken. En legde schrijfster Jacqueline van de Bilt uit hoe de goede aanpak van haar partner uiteindelijk voor een doorbraak zorgde.

Dorrit en haar Tobias vertelden er niet meer mee te zitten. Ja, de situatie is verdrietig, maar als je hem niet kan veranderen, dan er gewoon maar minder zwaar aan getild. Niet dat Tobias er met vrienden over praat, want ergens in zijn achterhoofd vreest hij het commentaar: als je je vriendin niet gewoon kan doen dan faal je als man. Nou, vooralsnog zat hij als een echte kerel naast zijn vrouw.

Grappig: eerder die avond had 'EenVandaag' een item over verkiezingsaffiches - hoe saai die tegenwoordig zijn - en kwam die beroemde poster van de PSP uit 1971 in beeld. U weet wel, de extatische naakte vrouw in het weiland met de tekst 'ontwapenend'.

Een foto waarover toentertijd geen twijfel was maar die nu niet meer zou kunnen, zo werd gesteld. Te open en bloot? Gelukkig staat de huidige tijdsgeest zo'n intiem programma over het vrouwenlichaam wel gewoon toe.

<<<later                                                                                           eerder>>>